چو ایران نباشد تن من مباد ---فه رشه کلمه ای لکی به معنای پرتو-درخشش
 

ملا خنجر بگ


منبع: لکنا


nswytg5mf0awazoxp2wp

 

ملا خنجربگ آدینه‌وند، شاعر بی‌کتاب

محمدبساطی


 

لرستان را به راستی باید سرزمین شاعران بی‌کتاب و بزرگ سرایندگان گم‌نامی نامید که سروده‌های شیرین و شورانگیز دارند و در شعر شوریدگی‌ها کرده و شیرین‌کاری‌ها نموده‌اند اما افسوس تکیه بر حافظه، قناعت بر گفت‌وشنودهای رودررو، کم‌توجهی و کمی مخاطب و ضعف فرهنگ نوشتاری سبب شده ما اکنونیان از آن آثار گران‌بها و قیمتی بی‌بهره باشیم و جز یکی از هزاران که هر از گاهی در گوشه‌ای از این کهن بوم آفتابی می‌شود و به مدد دل‌سوخته‌ای، هم‌دم سوته‌دلان می‌گردد چیزی برایمان باقی نماند. برایم تعجب‌انگیز و حیرت‌زا بود وقتی فهمیدم در بخش ترهان دست کم ده شاعر توانا که اشعار هر یک افزون‌تر از کتابی بوده، زیسته‌اند و منِ ترهانی از وجودشان بی‌خبر بوده‌ام و ندانسته‌ام چنین شاعرانی وجود داشته‌اند و چنان اشعاری سروده‌اند، ملا خنجر بگ، ملاشگر، نظرعیدی‌بگ(نظه)؛ خان‌منصورناصری، امیرخان آدینه وند  و… از این دسته افرادند.

 

1.11

 چندی پیش شعری از ملاخنجربگ در مورد جنگ‌جهانی دوم به دستم رسید و همین سبب شد نسبت به زندگی شاعر و بقیه سروده‌هایش کنجکاو شوم، دنبال سرنخی می‌گشتم تا این‌که

ادامه نوشته

گول باخی «مجموعه شعر لکی»


منبع: لکنا

مجموعه شعر لکی «گول باخی خه نی» سروده سیدآرمان حسینی متخلص به «ریوار» منتشر شد.

 

IMAGE635194208081987929
 

به گزارش کردپرس این مجموعه شعر نو به گویش لکی منطقه یِ صحنه سروده شده و در آن به مباحث و مفاهیمی مانند نوستالوژی، طبیعت، مسائل اجتماعی، محیط اقلیمی و … پرداخته شده است. در این مجموعه همچنین چند شعر به گویش کُردی کرمانشاهی از جمله: ئالای دیده بان، پراو و … نیز دیده می شود.

«گول باخی خه نی» با رسم الخطی مابین رسم الخط معمول و رسم الخط کُردی به نگارش در آمده است. شاعر دلیل این انتخاب را عدم آشنایی کامل اغلب گویش وران لک با رسم الخط کُردی عنوان کرده است. این پژوهشگر و محقق لک معتقد است به کارگیری این رسم الخط در اولین اثر می تواند گویشوران لک - به عنوان مخاطبان اصلی این مجموعه- را با رسم الخط کُردی بیشتر آشنا نماید.

سیّد آرمان حسینی، دانشجوی دکترای زبان و ادبیّات فارسی است و پیش از این کتاب «گنجینه های بر باد یاد» (پژوهشی در ادبیّات عامه ی کُرد کرمانشاه) را به صورت مشترک با دکتر رحیمی زنگنه منتشر کرده است. از این نویسنده و پژوهشگر تاکنون بیش از پنجاه مقاله ی پژوهشی پیرامون فرهنگ و ادبیّات به چاپ رسیده و کتاب «تاریخ ادبیات لک» را نیز در چرخه ی چاپ دارد.

مجموعه شعر نو لکی «گول باخی خه نی» در ۶۸ صفحه و در ۵۰۰ جلد در آبانماه ۹۲ به چاپ رسیده است.

خداشناسی از دیدگاه ملاپریشان



منبع:سایت کاسی

خداشناسی از دیدگاه ملاپریشان 

 

اسفندیار بیگی

ملاپریشان درباب خداشناسی یک عارف به تمام وکمال است، که از حیث ادبیات عرفانی به کمال رسیده و خودرا به خوبی در بین عرفاپیدا کرده است. این عارف دلفانی در سده هشتم به کمک آیات قرآن، وپشتوانه دستورات حضرت خاتم، وآل رسول الله به دوستداران علم وادب آموخته....

ادامه نوشته

دارجنگه نوشاد طرهانی


دکتر علی عباس رضایی نورآبادی

«شاد روان سیّد نوشاد از طایفۀ ابو الوفای طرهان می باشد. ابو الوفا که به گویش لری او را “بله فا” می نامند، یکی از یاران سلطان اسحاق صاحب کرم، پیشوای  معروف ، بوده است.

نوشاد – چنانکه از آثار او پیداست- در زمان سلطنت نادرشاه افشار می زیسته، از او آثاری به نام “دارِ جنگه” و ترجیع بندِ “هیچ و پوچ” و مثنوی ِ”بهمن و فرامرز” باقیمانده است که دو اثر اوّل و دوم به گویش لکی و اثر سوم به زبان فارسی در بحر متقارب سروده شده اند.

ادامه نوشته

کله باد در توصیفی از آقای علی گودرزی


نویسنده:علـــــــــــی گـــودرزی

امسال «كله باد» يا باد بهاري شب جمعه دوازده اسفند بر ديارلرستان وزيدن گرفت اما كمتر كسي متوجه شد كه اين باد سرخ همان كله باد است كه روزگاري تمام مردم چشم به راهش بودند وبه پذيره اش مي رفتندو برايش ترانه مي سرودند و شعر مي گفتند چند روز بعد از حدود 100 نفر از دانش آموزان پيش دانشگاهي پرسيدم «كله باد» يعني چي؟ حتي يك نفر نتوانست پاسخ درستي به ما بدهد....

ادامه نوشته

از عشق مگو



 

گویش لکی  به خاطر ماهیت زبان ـ معناشناختی آن پهلو به یک زبان می‌زند،

lلطیف آزادبخت: در حوزه‌ی مطالعات فرهنگی جوامع بومی نگرشی هست که بر مبنای آن آثار ادبی و به‌ویژه شعر بومی می‌تواند و باید بخشی از خلأها و کمبودهای آثار تاریخی مکتوب را پرکند. قائلین به این دیدگاه امیدوار هستند که از فحوای تأویل و تفسیر متون ادبی بخشی از حقایق ناگفته‌ی تاریخی را پیرامون وقایع و رخدادهای گذشته‌ی جوامع بومی اخذ و اقتباس کنند. در این که ادبیات هر ملت و قومی آیینه‌ی تمام نمای باورها و نگرش‌های مردمان آن است، شکی نیست. اما مشکل این‌جاست که بسیاری از قائلین این رویکرد «نهاده‌ی ادبی» را همان«نهاده‌ی تاریخی»  فرض کرده و منش اساسا ً استعاری و مجازی آثارتخیلی فولکلوریک


ادامه نوشته

برخی اشتباهات در ترانه‌های بومی ما


هفته نامه ی سیمره:

برخی اشتباهات در ترانه های بومی ما


nحشمت‌اله آزادبخت: ادبیات شفاهی ما حاوی تک بیت‌های محکمی است که سال‌ها سینه به سینه و دهان به دهان چرخیده‌اند تا به روزگار ما رسیده اند. این تک بیت‌ها که شاید
شاه‌بیت‌هایی از مثنوی‌هایی بوده‌اند از شاعرانی قوی قریحه چون ترکه‌میر و دیگران که چنین بر حافظه‌ی دوست‌دارانشان حمل شده و چون تک‌درخت «آسو» بادهای تند روزها و روزگاران به دره‌های فراموشی‌شان نیفکنده است.
حرف این است که برخی از این تک بیت‌ها در مسیر دست به دست شدن، مورد استفاده‌ی «هوره چِرّها» و ترانه خوان‌ها قرار گرفته و گاهی خواننده‌ای خوش ذوق، با توجه به موقعیت حال، خوانشی جدید از آن ارایه داده است بی آن که بر پیکره‌ی اصل آن خدشه‌ای وارد شود. اگر همه‌ی این خوانش‌های متفاوت را کنار هم ردیف کنیم نمی‌توان انگشتِ صراحتِ اصالت بر یکی نهاد و مابقی را فاقد اصالت شمرد:
شوله مونگ دیمه وَ سر کلاوان
تومرز لیله‌کم مچیا وَ باوان
شوله مونگ کیشای وَ سر کلاوان
تومرز لیله کم مچو وَ باوان

ادامه نوشته

زبان لکی و ریشه ی تاریخی آن

برگرفته از وبلاگ لکستان

مصطفی کوچکی: در سرزمین پهناور کشورمان ایران بیش از صد گویش شناسایی شده است، این گویشها یا زبانها که سابقه ای بسیار کهن دارند می توان  بسیاری از آنها را به  عصرهای قبل از  عیلام باستان دانست و هنوز زبان گفتگوی مردم اند که در هر شهر و روستا و دیاری به نام آن شهر یا روستا نام گرفته است مانند:گیلکی ، خوزی ، لری ، لکی ، پهلوی ، کردی ، بلوچی ، تاتی، اصفهانی ، آذری ، یزدی ، مراغی ، دیلمی ، خراسانی و ...  که خود آنها نیز لهجه‌های دارند...


یکی از این زبانهای کهن که ریشه ای بسیار کهن در تاریخ و فرهنگ ایران دارد زبان لکی است، لکی زبانی است باستانی و دیرینه که پر است از واژه ها و اصطلاحات به طوری که این زبان از نفوذ لغات و واژه های بیگانه کاملاً مصون باقی مانده بود.

ادامه نوشته

آموزش زبان لکی از امین دادستان

 

 

                                          آموزش زبان لکی

گفتاری است از آقای امین دادستان که امید است برای لک زبانها مفید باشد

منبع:  چریکه لکستان

                                               

تشابه لکی با پهلوی

این نوشتار توسط آقای میلاد رحیمی تهیه شده و بصورت فایل pdfارائه شده است و به وسیله ی سایت دلفان نو منتشر گردیده است

در این نوشتار حدود یکصد واژه لکی و فارسی و پهلوی ارائه شده و مشاهده می شود که شباهت لکی با پهلوی بسیار بیشتر از فارسی می باشد

                                          کلیک کنید

واژه های لکی

۱-آزو =بکر -مجرد     azow                چپاله =سيلي

۲-آس =به تنگ آمده                      چو كه ل=نو بالغ-غرور جواني

۳- آفرت =دوشیزه -دختر                     چليس= پررو-شكمو

۴-آژ آژکی =خمی                               چخ چبله = چوب ريزه

۵-آزا =سالم -دست نخورده               حوش(باضم ح)=حياط

۶- آسن =آهن                                    هوه تن= خوابيدن

۷- انجه ل= رختخواب                          هنه ك=شوخي 

۹- ایسکه = اکنون                              هلامات=حمله 

۱۰- ارا= چرا                                     هرنگٌ=توانايي

۱۱-بلخه =آشوب-غوغا                     هه ره ك بره ك=جروبحث

۱۲-به ش دارا کردن = مشارکت دادن              هويٌل=قهوه اي

۱۳-به ش دار= عضو - شریک                      خاپوره=سرگرمي

۱۴-به یان = سپیده  دم                                                       بيّخوˇش=خالص                                       

۱۵-بی چه ل=بازیگوش                             خره گّه زه=خر مگس

۱۶-بوس = وایسا                                 دروسيان=سبز شدن-رويش

۱۷-بیاز = خالی- هموار                            دچ=دندانه-برجستگي

۱۸-برم =ابرو                                           داو=جنگ

۱۹-بناون = خانه دار                                  داوات=عروسي

۲۰-توٌ ر = رد-اثر                                         دت=دختر

۲۱-ترم = تابوت                                        ركين=لرزيدن

تویل= نهال                                               رنكونن=خراشيدن-كندن   

ته فرا توين=آواره                                    راخیز= شنزار                                                      

تيني = تشنه                                          ره گه=ستيزه-لجبازي

تالان=غارت                                               رق=خشك-كم حجم

توزيا = باخت                                           رميّايّن= خراب شدن- آوار شدن

ته ريه = دزد                                            زوي خاو=تلخاب

 جينوك=جوش                                           زيلاو=فاضلاب

 جنك=لباس                                        زوران= كشتي گرفتن

جورين=جستجو كردن                           زلهه= سرو صدا

جورياين= ذوب شدن                                   زاك=مفصل

جكه= گنجشك                                         زُما= داماد

چه نگويله=ذليل-خوار                              ژنن=نواختن     

چوير=نام محلي يك گل                              سالفه=دليل-تو جيه

چه رچي= فروشنده دوره گرد                 سوسه=گمان

چلوسك=چوب يك طرف سوخته               سويك=گوشه-كنج

چاتول=كاشانه-خانه                                   سزيّا =سوخته

چه قه ل=شغال                                        سيفا=انديشه-                                                      

چقيا=سوخت                                          شه نازي=افتخار-غرور

 شوُوي= كابوس                                      قويل=عميق

شيوه=قيافه-تيپ-عكس-شبيه                  قنج=تميز-پاك

شيوه گر=عكاس                                        قژ=گيسو

شيته ل=دلاور-قهرمان                              قوله=ملخ       

                                               

شه كه ت= خسته                            قوم پشت=گوژ پشت

شلگيّايّن=پوسيدن-ازهم گسستن        كر(شد ر)=خط

فر گرتن=پرواز كردن                            كليك/كلك=انگشت

فه ر خه چنه=شوخ                               كلكاونه=انگشتر

فتراخ=جستجو                                     كشمات=سكوت مطلق

قت كردن=قرداد بستن                           كراس=پيراهن

قا وارات=قيافه-اندام                         گرج= چالاك

گي˜=نوبت

گوون= پستان

گرزه= موش صحرايي

گولوم= بركه= مرداب

گيژاوو= گرداب

گريساوو= فاضلاب

گزيلك= سياهي وسط چشم

       كه لول=تاس

 

واژه ها ی لکی

تاویر= صخره   

    بژونگ=مژه ها

         ویر دار= هوشیار  

      لکستان =سرزمین مردم لک زبان  

   داوو= جنگ -نبرد

    داوودار =جنگجو 

     جه رخه =تجمع 

        بنار سربالایی

                          

        هه نگل=زی بغل 

   باووش= اغوش   

   گور داله=کلیه        

   سوو=شش-ریه     

                            جرگ= جگر

           اسپل=طحال 

        ولک=کلیه      

          ویژنگ=غربال 

                                   بووه ش=شاعر -سراینده

   ورینجه= برق زدن   

                     گو لو م=چاله پر آب         

                 شهنازی= افتخار

      گی برکی=مسابقه 

    چین=ژن-مفهوم ژنتیک در لکی (بن چین)  

                   مرک=آرنج       

      سراشی=صرع- سرگیجه  

                     نورر=نفرین     

                                بووش= شادی   

       فرشه= نورانیت-درخشش   

 
  BLOGFA.COM